Zajednička izjava članova civilnog društva Kosova i Srbije

10. decembar 2021.

Svedoci smo da se odnosi Kosova i Srbije ne poboljšavaju uprkos procesu dijaloga koji je u toku, i izražavamo duboku zabrinutost zbog pogoršanja situacije na terenu i uticaja na svakodnevni život građana. Postoji potreba da se osiguraju i zaštite ljudska prava nevećinskih grupa u Srbiji i na Kosovu.

Zabrinuti zbog toga što se dijalog koristi za skretanje pažnje sa važnih pitanja kao što su slabljenje vladavine prava, korupcija i izazovi koji se vezuju za ljudska prava.

S obzirom na kontekstualne razlike u nivou demokratije, vladavine prava i podele vlasti, koje utiču na proces normalizacije odnosa Srbije i Kosova:

Pozivamo vlade Srbije i Kosova da:

• nastave dijalog suštinski i dosledno;
• odmah sprovedu postignute sporazume;
• suzdrže se od huškačke retorike prema manjinskim zajednicama i populističkih narativa o recipročnim odnosima i istoriji;
• posvete se transparentnosti i osiguraju građansko učešće;
• preduzmu hitne mere za razvoj internih procesa integracije;
• poštuju prava manjinskih zajednica; i,
• preduzmu radnje koje vode izgradnji odnosa i poverenja između zajednica.

Pozivamo međunarodnu zajednicu da:

• podrži dijalog i sporazume za normalizaciju odnosa koji ne štete demokratiji na Kosovu i u Srbiji;
• fokusira se na suštinska rešenja umesto na rešavanje povremenih sporova između strana u dijalogu;
• pruži podršku civilnom društvu u najširem smislu (OCD, akademska zajednica, kulturne institucije, mediji, sindikati, itd.);
• obaveže se na normalizaciju i izgradnju stabilnih odnosa između dve strane;
• podstakne širu među-društvenu i unutar-društvenu debatu o mogućim rešenjima i prioritetima u dijalogu.

Obećavamo da ćemo nastaviti:

• podsticanje suštinske i tekuće debate između civilnog društva u Srbiji i na Kosovu;
• pravovremenu razmenu informacija o pitanjima, kontekstu i razvoju događaja u oba društva;
• zajednički odgovarati na pitanja koja pogoršavaju situaciju na terenu i imaju štetan uticaj na odnose među zajednicama;
• naš fokus na tekuće izazove koji nisu pronašli rešenja ili su marginalizovani zbog trenutnih problema ili incidenata;
• stvarati prostor za proaktivno vođenje civilnog društva u uspostavljanju boljih odnosa i unapređenju ljudskih prava i svakodnevnog života građana;
• uzeti u obzir razlike između procesa u Srbiji i na Kosovu i reagovati u skladu sa tim procesima tražeći akciju u pravom smeru;
• uključivanje drugih članova civilnog društva u tekući dijalog između aktera civilnog društva i omogućavanje suštinske uključenosti za svakoga.

Potpisnici:

1. Advocacy Center for Democratic Culture (ACDC) Severna Mitrovica
2. Advocacy Training and Resource Center (ATRC)
3. Assist Kosovo Center – ASSIST, Priština
4. Belgrade Fund for Political Excellence (BFPE)
5. Belgrade Centre for Security Policy
6. Balkan Policy Research Group (BPRG)
7. Crno-beli svet, Severna Mitrovica
8. Center for Advocacy and Democratic Development (CADD)
9. Center for Peace and Tolerance (CPT)
10. Centar za regionalizam Mitrovica
11. Civic Initiatives, Beograd
12. Council for Human Rights – Bujanovac
13. Democracy Plus (D+)
14. Drita Dibrani, aktivistkinja civilnog društva
15. European Fund for Balkan
16. Forum for Development and Multiethnic Collaboration (FDMC)
17. HANDIKOS, Kosovo
18. Iniciativa e Pavarur e të Verbërve, Kosovo
19. Instituti për Zhvillim dhe Integrim (IZHI)
20. Institute for Territorial Economic Development (InTER)
21. Jelena Lončar, akademikinja, Univerzitet u Beogradu
22. Instituti i Kosovës për Drejtësi/Kosovo Law Institute (IKD/KLI)
23. Qendra Kosovare për Studime të Sigurisë/Kosovar Centre for Security Studies (QKSS)
24. Instituti Demokratik i Kosovës/Kosova Democratic Institute (KDI)
25. Leadership and Development (LAD)
26. Lawyers’ Committee for Human Rights (YUCOM)
27. Mitrovica Women Association for Human Rights (MWAHR)
28. NGO Advocacy for Society Development (AFSD)
29. NVO “PLEJADA” Prizren
30. NVO Communication for the development of society (CSD), Gračanica
31. NGO Aktiv
32. New Social Initiative, Mitrovica
33. NVO “Drugëza”
34. NVO”VISION 02″ Istok
35. NVO Aureola
36. NVO Qendra e Gruas “ATO” Vučitrn
37. NVO Roma in Action, Đakovica
38. Open Society Foundation, Novi Sad-Beograd
39. Rahim Salihi, aktivist, Bujanovac
40. The Balkan Forum
41. Unioni i Punëtorëve Social të Kosovës
42. Valon Arifi, aktivist i shoqërisë civile, Priština
43. Vjollca Krasniqi, akademikinja, Univerzitet u Prištini
44. Voice of Roma, Ashkali and Egyptians (VoRAE)
45. Xhejrane Lokaj, aktivistkinja civilnog društva
46. Youth Initiative for Human Rights (YIHR) Kosovo
47. Youth Initiative for Human Rights (YIHR) Beograd